Przepisy Tarczy Antykryzysowej, a także jej rozszerzenie, które znajduje się w ustawie z dnia 16 kwietnia 2020 roku o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, zwana potocznie Tarczą Antykryzysową 2.0, przewidują pomoc rolnikom, którzy w dobie epidemii koronawirusa także są narażeni na negatywne skutki związane z wystąpieniem epidemii. Poniżej przedstawiamy najważniejsze rozwiązania dla rolnictwa, które stanowią realną pomoc w dobie epidemii.
Przepisy Tarczy Antykryzysowej w odniesieniu do rolników możemy podzielić na dwie grupy, a mianowicie przepisy odnoszące się wyłącznie do rolników i ich domowników, a takze przepisy, które mają zastosowanie do rolników lub przedsiębiorców, w tym prowadzących działalność rolniczą w formie spółki osobowej, spółki kapitałowej, spółdzielni rolników lub w innej formie, a także prowadzących działalność gospodarczą związaną z sektorem rolnym, w szczególności w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, lub zatrudnianych przez nich pracowników.
1. ZASIŁEK OPIEKUŃCZY DLA ROLNIKÓW
KOMU PRZYSŁUGUJE ZASIŁEK OPIEKUŃCZY?
Zasiłek opiekuńczy przysługuje rolnikowi z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:
1) dzieckiem, w wieku do ukończenia 8 lat, oraz
2) dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego,
z uwagi na zamknięcie żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu epidemii COVID-19,
PRZEZ JAKI OKRES PRZYSŁUGUJE ZASIŁEK?
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 roku w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres na jaki zostały zamknięte żłobki, kluby dziecięce, przedszkola, szkoły oraz inne placówki lub w związku z niemożnością sprawowania opieki przez nianie lub opiekunów dziennych z powodu COVID-19, jednak nie dłużej niż do dnia 26 kwietnia 2020 r.
W JAKIEJ WYSOKOŚCI PRZYSŁUGUJE ZASIŁEK?
Zasiłek opiekuńczy za każdy dzień będzie wynosił 1/30 z kwoty emerytury podstawowej. Obecnie wysokość emerytury podstawowej po waloryzacji wynosi 972,40 zł. Stawka dzienna wyniesie zatem 32,41 zł (972,40 zł / 30 dni = 32,41 zł).
2. ZWOLNIENIE Z OBOWIĄZKU OPŁACANIA SKŁADEK KRUS
KOMU PRZYSŁUGUJE ZWOLNIENIE?
Ze zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie do KRUS za trzy miesiące (II kwartał) mogą skorzystać wszyscy, którzy są objęci ubezpieczeniem emerytalno-rentowym na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Składki opłaci budżet państwa za pośrednictwem KRUS.
CZY NALEŻY ZŁOŻYĆ WNIOSEK O PRZYZNANIE ZWOLNIENIA Z OPŁACANIA SKŁADEK?
NIE, Zwolnienie następuje automatycznie, z mocy samego prawa, co oznacza, że nie będzie konieczne składanie przez Rolników ubezpieczonych w KRUS jakichkolwiek dodatkowych wniosków.
3. ZMIANY DOTYCZĄCE ZACHOWANIA WAŻNOŚCI ORZECZEŃ WYDAWANYCH M.IN. NA PODSTAWIE PRZEPISÓW O UBEZPIECZENIU SPOŁECZNYM ROLNIKÓW
Przepisy Tarczy Antykryzysowej przewidują zachowanie ważności orzeczeń o:
1) częściowej niezdolności do pracy,
2) całkowitej niezdolności do pracy,
3) całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
4) niezdolności do samodzielnej egzystencji
– wydanych na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, których ważność upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu.
DO KIEDY ORZECZENIA ZACHOWUJĄ WAŻNOŚĆ?
Orzeczenia zachowują ważność przez okres kolejnych 3 miesięcy od dnia upływu terminu ważności.
Rolnicy lub przedsiębiorcy prowadzący działalność rolniczą w formie spółki osobowej, spółki kapitałowej, spółdzielni rolników lub w innej formie, a także prowadzący działalność gospodarczą związaną z sektorem rolnym, w szczególności w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, lub zatrudnianych przez nich pracowników, mogą skorzystać z tych samych rozwiązań Tarczy, które przewidziane są dla przedsiębiorców, a mianowicie:
4. POMOC PAŃSTWA W UREGULOWANIU SKŁADEK NA ZUS
Dla kogo przewidziano to rozwiązanie?
- Rozwiązanie to dotyczy mikroprzedsiębiorców, którzy zatrudniają do 9 pracowników (chodzi o składki za wszystkich pracowników) oraz samozatrudnionych. Państwo przejmie na 3 miesiące (za marzec, kwiecień i maj br.) pokrycie składek do ZUS od mikroprzedsiębiorców
- Ze zwolnienia mogą skorzystać także samozatrudnieni z przychodem do 15 681 zł (300% przeciętnego wynagrodzenia), którzy opłacają składki tylko za siebie.
- Ze zwolnienia z opłacania składek w wysokości 50% łącznej kwoty nieopłaconych należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąc mogą domagać się przedsiębiorcy zgłaszający do ubezpieczenia od 10 do 49 osóbCo obejmuje zwolnienie?
Zwolnienie dotyczy składek za przedsiębiorcę i pracujące dla niego osoby i ma zastosowanie do składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych. Zarówno przedsiębiorca, jak i pracujące dla niego osoby zachowają prawo do świadczeń zdrowotnych i z ubezpieczeń społecznych za okres zwolnienia ze składek
Jak uzyskać zwolnienie?
Należy złożyć wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek do ZUS. Płatnik składek przekazuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek, nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r.
5. MOŻLIWOŚĆ ODROCZENIA I ROZŁOŻENIA NA RATY SKŁADEK ZUS
Kto może skorzystać?
Przedsiębiorcy, którzy mają trudności w opłaceniu składek na ZUS za okres od stycznia 2020 r., mogą odroczyć termin płatności składek lub rozłożenia należności na raty, bez opłat i odsetek za zwłokę (tj. bez tzw. opłaty prolongacyjnej).
Jak uzyskać odroczenie/rozłożenie na raty składek ZUS?
Koniecznym jest złożenie wniosku o odroczenie terminu płatności składek lub rozłożenie ich na raty, Wniosek należy złożyć do ZUS w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu.
6. DOFINANSOWANIE ZATRUDNIENIA
Kiedy przysługuje wsparcie?
Pomoc przysługuje w okresie wprowadzonego przez przedsiębiorcę przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu, w przypadku spadku obrotów gospodarczych:
- nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu 2 kolejnych miesięcy w okresie po 1 stycznia 2020 r., do łącznych obrotów z analogicznych 2 miesięcy z roku ubiegłego w następstwie wystąpienia COVID 19, lub
- nie mniej niż o 25%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanego miesiąca w okresie po 1 stycznia 2020 r., w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.
W jakiej wysokości można uzyskać wsparcie?
W związku ze spadkiem obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaca wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pracodawca otrzyma dofinansowanie do wynagrodzenia w okresie przestoju w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia plus składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy od przyznanych świadczeń, czyli 1 533,09 zł, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.
Przedsiębiorca, który obniżył wymiar czasu pracy w związku ze spadkiem obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia epidemii, może obniżyć wymiar czasu pracy pracownika maksymalnie o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.
Jak długo można korzystać ze wsparcia?
Powyższe świadczenia przysługiwać będą przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od miesiąca złożenia wniosku o wypłatę świadczeń.
7. ELASTYCZNY CZAS PRACY
- Pracodawca może skrócić dobowy czas nieprzerwanego odpoczynku dla pracownika z obecnych 11 godzin do 8 (z gwarancją oddania pracownikowi równoważnego odpoczynku w okresie 8 tygodni), a tygodniowy czas takiego odpoczynku – z 35 do 32 godzin.
- Pracodawca będzie mógł też wydłużyć dobowy wymiar czasu pracy do 12 godzin (równoważny system czasu pracy) oraz okres rozliczeniowy do maksymalnie 12 miesięcy- wymagane jest jednak porozumienie ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników
- Pracodawca będzie także mógł zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, z tym że w takim przypadku nie stosuje się uregulowań dotyczących dyżuru określonych w art. 1515 § 2 zdanie drugie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy;
- Pracodawca jest uprawniony do tego, aby polecić pracownikowi realizowanie prawa do odpoczynku w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.
8. ROZWIĄZANIA DOTYCZĄCE POBYTU I ZATRUDNIENIA CUDZOZIEMCÓW
Tarcza umożliwia przedłużenie pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantują legalność zatrudnienia, mimo upływu ważności odpowiednich dokumentów lub niemożności złożenia odpowiednich wniosków z powodów związanych z epidemią. Rozwiązania te dotyczą w szczególności pomocników rolnika świadczących na rzecz rolnika pomoc przy zbiorach na podstawie umowy o pomoc przy zbiorach.
Jakie rozwiązania przewiduje Tarcza?
Ustawa przewiduje wydłużenie z mocy prawa terminów składania wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych, o przedłużenie wizy oraz o przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego, jeżeli terminy te wypadałyby w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Terminy te ulegają przedłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni. Pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie biegu przedłużonego terminu uważa się za legalny, jeżeli cudzoziemiec złoży wniosek w tym terminie.
Również z mocy prawa wydłużeniu ulega okres ważności wiz krajowych, zezwoleń na pobyt czasowy oraz zezwoleń na pracę, w tym zezwoleń na pracę sezonową, jeżeli ostatni dzień ich ważności przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Okresy te ulegają przedłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni. W przypadku przedłużenia z mocy prawa okresu ważności zezwolenia na pracę, wniosek o przedłużenie zezwolenia na pracę można złożyć najpóźniej ostatniego dnia przedłużonego okresu ważności tego zezwolenia.
Ponadto, jeżeli w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, upływa okres, jaki został wskazany w oświadczeniu powierzającego pracę cudzoziemcowi, cudzoziemiec ten może wykonywać pracę określoną tym oświadczeniem na rzecz podmiotu, który złożył to oświadczenie, w okresie lub okresach nieobjętych tym oświadczeniem do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni, bez zezwolenia na pracę.
Legalność pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dotyczy także cudzoziemców przebywających na terenie naszego kraju na podstawie: wizy Schengen, wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen, w ramach ruchu bezwizowego, na podstawie wizy długoterminowej wydanej przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pobyt uważa się za legalny przez 30 dni po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, w zależności od tego, który obowiązywał jako ostatni. Cudzoziemcy będą uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie pobytu uznawanego za legalny jeżeli:
- posiadają ważne zezwolenie na pracę lub ważne zezwolenie na pracę sezonową;
- posiadają oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy wpisane do ewidencji oświadczeń na podstawie art. 88 z ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
9. ROZLICZENIE TEGOROCZNEJ STRATY W PRZYSZŁYM ROKU
Umożliwienie podatnikom CIT i PIT, którzy ponoszą negatywne konsekwencje COVID-19, odliczenia straty poniesionej w 2020 r., od dochodu z działalności, uzyskanego w 2019 r. Warunek to osiągnięcie w 2020 r. – w porównaniu do 2019 r. – przychodów niższych o co najmniej 50% 7. Podatek od nieruchomości.
10. PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI
Rady gmin mogą wprowadzić za część 2020 roku zwolnienia z podatku od nieruchomości gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, dla wskazanych grup przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. Możliwe będzie także przedłużenie przez radę terminów płatności rat podatku od nieruchomości płatnych w kwietniu maju i czerwcu, aczkolwiek nie dłużej niż do 30 września 2020 r. 8. Przedłużenie bankowych kredytów obrotowych.
11. ZMIANA WARUNKÓW LUB TERMINÓW SPŁATY KREDYTU UDZIELONEGO PRZEDSIĘBIORCOM Z SEKTORA MIKRO, MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW
Bank może dokonać zmiany określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu udzielonego mikroprzedsiębiorcy, małemu lub średniemu przedsiębiorcy, jeżeli:
kredyt został udzielony przed dniem 8 marca 2020 r. oraz
zmiana taka jest uzasadniona oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy dokonaną przez bank nie wcześniej niż w dniu 30 września 2019 r.
Zmiana taka jest dokonywana na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę, przy czym nie może ona powodować pogorszenia sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Rozwiązania te stosuje się odpowiednio do pożyczki pieniężnej udzielonej przez bank.
12. ZMIANY DOTYCZĄCE BIEGU TERMINÓW PRZEWIDZIANYCH PRZEPISAMI PRAWA ADMINISTRACYJNEGO ORAZ BIEGÓW TERMINÓW PROCESOWYCH
Jakie terminy zostają zawieszone?
Wprowadzone zmiany dotyczą zarówno terminów materialnych oraz procesowych, a także administracyjnych od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem oraz terminy do dokonania przez stronę czynności kształtujących prawa i obowiązki jej lub drugiej strony stosunku prawnego,
Czy przedawni się roszczenie, którego termin upływa w okresie epidemii?
NIE, terminy przedawnienia i inne terminy, których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności wynikających ze stosunków cywilnoprawnych, a także popadnięcie w opóźnienie, nie rozpoczynają biegu, a rozpoczęte ulegają zawieszeniu
Czy niezachowanie terminu zawitego powoduje ujemne skutki dla strony, która go nie dochowała?
NIE, bieg terminu nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu
13. UŁATWIENIA W KORZYSTANIU Z USŁUG E-ADMINISTRACJI
Wprowadzono „Tymczasowy profil zaufany”, który będzie mógł być wydany w usłudze online, bez konieczności osobistego stawiennictwa w urzędzie, a więc bez konieczności opuszczania miejsca zamieszkania i ułatwi kontakt z organami administracji publicznej.
14. CENY MAKSYMALNE I MAKSYMALNE MARŻE HURTOWE I DETALICZNE
W ustawie przewidziano możliwość ustalenia w drodze rozporządzenia, maksymalnych cen lub maksymalnych marż hurtowych i detalicznych, stosowanych w sprzedaży towarów lub usług, mających istotne znaczenie dla ochrony zdrowia lub bezpieczeństwa ludzi lub kosztów utrzymania gospodarstw domowych. Co do zasady niniejsze rozwiązanie przewidziane jest w odniesieniu do produktów podstawowych, mających wyjątkowe znaczenie dla ochrony zdrowia lub funkcjonowanie gospodarstw domowych.
KTO SPRAWDZA PRZESTRZEGANIE TEGO OBOWIĄZKU?
Kontrolę przestrzegania przez przedsiębiorców zakazu stosowania cen lub marż wyższych niż maksymalne ceny lub marże sprawować będzie również Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych jak również Inspekcja Farmaceutyczna, Inspekcja Sanitarna oraz Inspekcja Handlowa.
JAKIE KARY GROŻĄ ZA NIEPRZESTRZEGANIE TEGO OBOWIĄZKU?
Tarcza przewiduje kary pieniężne w wysokości od 5.000 zł do 5.000.000,00 zł. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (wojewódzki inspektor jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych), a także Inspekcja Farmaceutyczna, Inspekcja Sanitarna oraz Inspekcja Handlowa będą mogły wymierzać kary pieniężne.
Przepisy przewidują szczególne uprawnienia dla Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKIK), który będzie mógł ukarać przedsiębiorcę dopuszczającego się, wielokrotnego naruszenia przepisów zakazujących stosowania w obrocie cen i marż wyższych niż maksymalne, ustalonych w drodze rozporządzenia właściwego ministra na mocy projektowanych przepisów, w odniesieniu do wielu towarów lub usług lub na dużą skalę. Kara nakładana przez Prezesa UOKiK może wynieść do 10% obrotu osiągniętego przez przedsiębiorcę w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.
15. ZMIANY DOTYCZĄCE FUNDUSZU PROMOCJI PRODUKTÓW ROLNO- SPOŻYWCZYCH
Jakie ułatwienia przewidują przepisy?
Środki funduszy promocji produktów rolno-spożywczych będzie można przeznaczyć na działania mające na celu przywrócenie normalnych warunków rynkowych w przypadku poważnych zakłóceń na rynku, utraty zaufania konsumentów lub innych szczególnych problemów.
W okresie epidemii nie będą również naliczane odsetki z tytułu nieterminowego regulowania należności przypadających na rzecz danego funduszu promocji produktów rolno-spożywczych,
bieg terminów wykonania określonych czynności będzie zawieszony,
dokumenty do Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa będzie można składać w formie dokumentu elektronicznego za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
16. WSPARCIE AGENCJI ROZWOJU PRZEMYSŁU
Kto świadczy pomoc?
Agencja Rozwoju Przemysłu została wyposażona w instrumenty oferujące przedsiębiorcom wsparcie niezbędne dla utrzymania i kontynuacji prowadzonej działalności gospodarczej, której byt został zagrożony wystąpieniem w naszym kraju epidemii Koronawiruda.
Cel działalności Agencji Rozwoju Przemysłu?
Celem działalności ARP jest udzielenie przedsiębiorcom wsparcia w utrzymaniu tego płynności finansowej przez okres trwania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz przez okres 12 miesięcy następujący po odwołaniu tego stanu, do czasu ustania negatywnych skutków ekonomicznych dla przedsiębiorców.
W jakiej formie udzielane jest wsparcie?
Wsparcie może być przyznane w szczególności w formie pożyczek, gwarancji lub poręczenia oraz leasingu lub innych instrumentów związanych z finansowaniem prowadzonej działalności gospodarczej, na warunkach rynkowych. Będzie ono udzielane na wniosek przedsiębiorcy w drodze umowy, która będzie regulować zasady jego wykorzystania.