Pomimo szalejącej wciąż inflacji oraz wszechobecnych podwyżek towarów i usług, niejeden Polak daje się ponieść promocjom i obniżkom cen, które jednak często niewiele mają wspólnego z tzw. okazyjnym zakupem. To, że sklepom zdarza się sztuczne zawyżanie cen przed dokonaniem ich rzekomej „obniżki” nikogo już dzisiaj nie dziwi.
Wraz z rozpoczęciem nowego roku konsumenci będą mogli jednak sprawdzić, czy faktycznie zakupili towar w promocyjnej cenie, czy też dali się „nabrać” na mniej lub bardziej udane sztuczki sprzedawców. Z dniem 1 stycznia 2023 roku doszło bowiem do nowelizacji tzw. Dyrektywy Omnibus (Dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 roku w sprawie ochrony konsumenta przez podanie cen produktów oferowanych konsumentom).
Dyrektywa Omnibus oraz implementująca ją znowelizowana ustawa z dnia 9 maja 2014 roku o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 168) nakładają na przedsiębiorców, którzy dokonują promocyjnego obniżenia ceny towaru, obowiązek poinformowania o najniższej cenie tego towaru w okresie wynoszącym minimum 30 dni przed wprowadzeniem obniżki ceny.
Oznacza to, że w razie promocyjnego obniżenia ceny np. telewizora, przedsiębiorca będzie zobowiązany do podania najniższej ceny tego telewizora z okresu obejmującego co najmniej 30 dni. Jeśli dany towar jest w sprzedaży przez krócej niż 30 dni, obowiązek sprzedawcy polega na tym, aby obok informacji o obniżonej cenie uwidocznić również informację o najniższej cenie tego towaru, która obowiązywała w okresie od dnia rozpoczęcia oferowania tego towaru do sprzedaży do dnia wprowadzenia obniżki.
Zapewnić ma to transparentność i jawność działań sprzedawców.
W praktyce może się jednak okazać, że towar zakupiony w „największej promocji tego roku” lub „bez VAT”, jeszcze miesiąc temu miał cenę niższą niż „cena promocyjna”.
Oczywiście ustawodawca nie zapomniał o „bacie” na sprzedawców, którzy nie wywiązują się z opisanych wyżej obowiązków.
Maksymalna wysokość kary pieniężnej, jaką wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej nakłada na przedsiębiorcę niedopełniającego swoich obowiązków wynikających z Dyrektywy Omnibus wynosi 20.000,00 złotych. Jeśli natomiast „krnąbrny” przedsiębiorca co najmniej 3-krotnie nie wywiąże się z tychże obowiązków, wysokość kary pieniężnej może wynieść aż 40.000,00 złotych.
Z punktu widzenia konsumenta wprowadzone zmiany są bardzo korzystne – przed dokonaniem „okazyjnego” zakupu będzie mógł on bowiem sprawdzić, jak kształtowała się wysokość ceny kupowanego przez niego towaru i na tej podstawie podjąć decyzję o ewentualnym zakupie.
Zgoła odmienne odczucia zapewne mają sprzedawcy – informowanie o cenach towarów jest czasochłonne i wymaga dużej skrupulatności.